Gazze’de Yaşam Beklentisi Yarıya İndi

Gazze Şeridi’nde devam eden çatışmaların etkisiyle yaşam beklentisi yaklaşık olarak yarı yarıya azaldı. Yapılan yeni tahminlere göre, 2023 yılı Ekim ayında başlayan savaşın ardından yaşam beklentisi %46.3 oranında azaldı. The Lancet’te yayımlanan yeni tahminlere göre, sosyoloji profesörü Michel Guillot liderliğindeki bir ekip, savaş öncesi ortalama 75.5 yıl olan yaşam beklentisinin, 2023 Ekim ile 2024 Eylül arasındaki dönemde 40.5 yıla düştüğünü ortaya koydu. Yaşam beklentisindeki düşüş, erkekler için (%51.6; 73.6 yıl savaş öncesi ile 35.6 yıl) kadınlardan (%38.6; 77.4 yıl savaş öncesi ile 47.5 yıl) daha fazla oldu.

Çalışmada Ortaya Konan Senaryolar

Çalışma kapsamında üç farklı yaşam beklentisi senaryosu hesaplandı:

– Merkezi senaryo: Gazze Sağlık Bakanlığı’nın resmi ölüm sayımlarına dayanarak, kayıp veya enkaz altında olduğu tahmin edilen kişilerin hesaba katılmadığı durumda, 2023 Ekim ve 2024 Eylül arasındaki yaşam beklentisi 40.5 yıl olarak tahmin ediliyor.

– Düşük senaryo: Tam kimlik bilgilerine sahip olan ölümlere dayanarak, 2023 Ekim ve 2024 Eylül arasındaki yaşam beklentisi 44.4 yıl olarak tahmin ediliyor.

– Yüksek senaryo: Gazze Sağlık Bakanlığı’nın resmi ölüm sayımlarına dayanarak, kayıp veya enkaz altında olduğu tahmin edilen kişilerin en düşük tahminlerini de içererek, 2023 Ekim ve 2024 Eylül arasındaki yaşam beklentisi 36.1 yıl olarak tahmin ediliyor.

Uzmanlar Uyarıyor

Yazarlar, merkezi senaryo tahmininde yer alan 40.5 yıl yaşam beklentisinin, kimlik bilgileri eksik olan ve varlıkları Birleşmiş Milletler Filistin Mülteciler Yardım ve Çalışma Ajansı (UNRWA) kayıtlarıyla çapraz kontrol edilemeyen kişilerin ölümlerini içerdiğini ve kayıp veya enkaz altında olan bireyleri içermediğini belirtiyor. Ayrıca, yazarlar savaşın dolaylı etkileri – sağlık hizmetlerine erişim eksikliği ve yetersiz beslenme gibi- nedeniyle ölümlere yansıyan etkilerin hiçbir senaryoda hesaba katılmadığını vurguluyor.

Michel Guillot, Pennsylvania Üniversitesi Sanat ve Bilimler Fakültesi’nde Sosyoloji Bölümü’nde profesör olarak görev yapıyor.

Kaynak: Guillot, M., ve diğerleri. (2025) Gazze Şeridi’nde 2023 Ekim ile 2024 Eylül döneminde yaşanan yaşam beklentisi kayıpları. The Lancet. doi.org/10.1016/S0140-6736(24)02810-1.